Comataidh phàrlamaideach a’ gairm airson barrachd fiosrachaidh air a’ bhuil a thig bho Bhrexit

01.08.2016

Tha a’ Chomataidh ann am Pàrlamaid na h-Alba, a tha a’ sgrùdadh dè a’ bhuil a bhios air Alba bho Bhrexit, air an rannsachadh aice a leudachadh. An-diugh, tha a’ Chomataidh a’ cur a-mach gairm airson bheachdan, gus barrachd fianais fhaighinn air dè a’ bhuil a thig bhon bhòt. 

Tha Buill Pàrlamaid na h-Alba air a’ Chomataidh Eòrpaich is Dàimhean Taobh a-muigh (EERC) a’ gairm air companaidhean, buidhnean agus daoine fa leth, bho air feadh na h-Alba, conaltradh a dhèanamh leis a’ Chomataidh.

Tha an gairm ùr seo airson fianais a’ leantainn air obair a rinneadh leis a’ Chomataidh rè fosadh an t-samhraidh. Ann an ùine gun a bhith fada, bidh a’ Chomataidh a’ foillseachadh aithisg eadar-amail air an obair a rinn iad gu ruige seo, gus buaidh a thoirt air Ministearan na Rìoghachd Aonaichte agus Ministearan na h-Alba anns na còmhraidhean leantainneach aca.

Thuirt Neach-gairm na Comataidh Eòrpaiche is Dàimhean Taobh a-muigh, Seònag NicAilpein BPA:

“Anns na ciad sheiseanan-fianais againn, cha do rinn sinn ach toiseach tòiseachaidh ann a bhith a’ comharrachadh dè a’ bhuil dha-rìreabh a bhios aig Brexit air Alba, ach tha e soilleir gu bheil feum ann air tòrr a bharrachd obrach. Air sàilleibh sin, tha a’ Chomataidh an-diugh a’ sireadh tuilleadh bheachdan, bho dhaoine bho air feadh na h-Alba, air a’ bhuaidh a bhios orra bho fhàgail an Aonaidh Eòrpaich.

“Tha Alba ceangailte ris an Aonadh Eòrpach ann an grunn raointean: bho dhaoine gu airgead-tasgaidh agus bho oileanaich is rannsachadh gu maoineadh leasachaidh roinneil, gus ainm a chur ri fear no dhà dhiubh. Feumaidh sinn tuigsinn mar a dh’atharraicheas Alba, san fhad-ùine agus sa gheàrr-ùine, mar thoradh air a’ bhòt seo.

“Rud nas cudromaiche, nuair a chluinneas sinn bho Mhinistearan Albannach agus bho Mhinistearan na Rìoghachd Aonaichte nas anmoiche am-bliadhna, cuiridh sinn thuca cuid de na beachdan a chuala sinn aig an toiseach, air chor ’s gum faod buaidh a bhith againn air na còmhraidhean fada, leantaileach a bhios a’ leantainn orra.”

Mar phàirt den obair seo, tha a’ Chomataidh cuideachd a’ coimhead aig dè na roghainnean eile a dh’fhaodas a bhith ann, an àite ballrachd an Aonaidh Eòrpaich, gus sgrùdadh a thoirt do gach roghainn a tha air a’ bhòrd. Tha Buill Pàrlamaid na h-Alba cuideachd airson sgrùdadh dè a’ bhuil a bhios air fèin-riaghlaidh nuair a dh’fhàgas Alba an t-Aonadh Eòrpach.

Tha an EERC a’ sireadh bheachdan air na cuspairean a leanas:

• dè na roghainnean eile a tha ann an àite ballrachd an Aonaidh Eòrpaich;
• dè a’ bhuil a bhios air Alba bho na roghainnean eile seo;
• mar a dh’fhaodas am pròiseas airson ais-tharraing a bhith air a stiùireadh, aig ìre an Aonaidh Eòrpaich agus aig ìre na Rìoghachd Aonaichte;
• dè na ceumannan a bhios an lùib a’ phròiseis seo, agus mar a dh’fhaodas na raointean poileasaidh a bhith air an dèiligeadh ris;
• dè cho fada ’s a dh’fhaodas a bhith riatanach airson dèiligeadh ris na còmhraidhean;
• mar a dh’fhaodas leas na h-Alba, agus leas nam pàirtean eile a tha a’ dèanamh suas na Rìoghachd Aonaichte, a bhith air an riochdachadh anns na còmhraidhean sin, agus dè an dreuchd aig Riaghaltas na h-Alba anns na còmhraidhean sin;
• dè a’ bharail a tha coltach gu bhith aig ball-stàitean eile anns na còmhraidhean;
• dè a’ bhuil air a’ cho-còrdadh airson fèin-riaghlaidh a dh’fhaodas tighinn bho ais-tharraing bhon Aonadh Eòrpach;
• dè a’ bhuil a bhios air lagh na h-Alba is lagh na Rìoghachd Aonaichte bho ais-tharraing bhon Aonadh Eòrpach, gu h-àraid am feum reachdas sam bith a bhith air ais-ghairm agus am feum reachdas ùr ullachadh gus na beàrnan a lìonadh bho reachdas Eòrpach;
• dè cho mòr ’s a tha an obair agus dè a’ bhuil a bhios ann airson Riaghaltas na h-Alba agus Pàrlamaid na h-Alba;
• dè a’ bhuaidh a bhios air eaconamaidh na h-Alba nuair a stadas taic bhon Mhaoin Eòrpach airson Structar agus Tasgadh agus bhon chòir cothruim don phrògram Horizon 2020;
• dè a’ bhuil a bhios air cuibhreann ionmhais na h-Alba bho ais-tharraing bhon Aonadh Eòrpach;
• dè an suidheachadh a bhios aig saoranaich Eòrpaich ann an Alba an dèidh ais-tharraing bhon Aonadh Eòrpach;
• gu dè an ìre a tha saoranaich Eòrpaich ann an Alba air còraichean a chosnadh;
• dè tha saoranaich Eòrpaich a’ cur ri eaconamaidh agus ri comann-sòisealta na h-Alba;

Mar thoiseach tòiseachaidh, ’se an ceann-latha airson fianais sgrìobhte Diluain 5 Sultain.

Cùl-fhiosrachadh

Foillsichidh a’ Chomataidh aithisg eadar-amail anns an Lùnastal air an fhianais a fhuaradh gu ruige seo, ach bidh an fhianais uile a gheibhear mar thoradh air a’ ghairm airson bheachdan seo a’ toirt cumadh do dh’obair na Comataidh anns an àm ri teachd.