07.09.2020
Tha molaidhean gus feumalachdan cùram-slàinte dhaoine a
dh’fhuiling eucoirean gnèitheasach a chur air thoiseach sheirbheisean-leigheis
air aonta fhaighinn bho Chomataidh Slàinte agus Spòrs a chaidh fhoillseachadh
an-diugh.
Tha an aithisg aig Ìre 1 leis a’ Chomataidh air tighinn an dèidh dhaibh beachd
a ghabhail air Bile Sheirbheisean-leigheis Foireansach (Daoine a Dh’fhuiling
Eucoirean Gnèitheasach) (Alba).
Tha am Bile a’ cur uallach air bùird NHS
seirbheisean-leigheis foireansach (forensic) a thoirt seachad do dhaoine a dh’fhuiling
eucoirean gnèitheasach. Leigeadh e cuideachd le luchd-fulaing os cionn aois 16
iad fhèin a chur air adhart gu ionadan NHS agus fianais fhoireansach a thoirt
bhuapa is a ghleidheadh, mus dèan iad co-dhùnadh ciamar is cuine a tha iad ag
iarraidh fios mun tachartas a thoirt dhan phoileas.
Agus iad a’ cur fàilte air na molaidhean, tha a’
Chomataidh a’ cur a taice ri tagradh a’ Bhile gu bheil còir aig an neach-aonair
air co-dhùnadh a thaobh fios mu thachartas a thoirt don phoileas. Tha a’
Chomataidh den bheachd gu bheil a bhith gad cur fhèin air adhart a’ toirt
cumhachd dhan neach-aonair, a’ toirt dhaibh roghainn is smachd a thaobh
taic-leigheis a lorg, cho math ris a’ chothrom gun tèid an ciùrradh-inntinn a
lùghdachadh.
Bu mhath leis a’ Chomataidh, ge-tà, gun rachadh am Bile
neartachadh gus a dhèanamh cinnteach gum faigh luchd-fulaing am fiosrachadh a
bhios a dhìth orra agus iad a’ co-dhùnadh a thaobh fios a thoirt. Mura bheil
fiosrachadh ri fhaighinn sa bhad ann an raointean leithid na h-ùine a tha
fianais ga gleidheadh, cha tèid aig daoine air roghainn a rèir fios a dhèanamh
a thaobh an toir iad, no cuine bheir iad, am poileas a-steach. Cuideachd, tha
a’ Chomataidh ag aithneachadh nach bi gan cur fhèin air adhart gu buannachd an
luchd-fhulaing ach a-mhàin ma bhios iad mothachail gu bheil roghainn ann.
Agus e a’ bruidhinn nuair a chaidh an aithisg
fhoillseachadh, thuirt Neach-gairm Comataidh Slàinte agus Spòrs, Leòdhas
Dòmhnallach BPA:
“Bu chòir gum biodh cothrom aig daoine a dh’fhuiling
eucoirean gnèitheasach air làimhseachadh-leigheis ann an dòigh a tha cho soirbh
is a ghabhas.
“Tha a’ Chomataidh againn a’ cur a taice ris an reachdas
seo agus the i den bheachd gur e ceum air adhart air an robh feum cruaidh ann a
bhith a’ cur feumalachdan is còraichean an luchd-fhulaing air thoiseach, agus
a’ leasachadh cothrom air sgrùdaidhean-leigheis foireansach.
“Tha am Bile seo a’ toirt cumhachd do luchd-fulaing, a’
cur a’ cho-dhùnaidh a thaobh fios a nochdadh mu thachartasan nan làmhan fhèin
agus seo prionnsapal ris a bheil a’ Chomataidh a’ cur a taice gu làidir.
“Tha sinn ag iarraidh dèanamh cinnteach, ge-tà, gu bheil
an fheadhainn a bhios gan cur fhèin air adhart a’ dèanamh roghainn a rèir fios,
agus bhiodh buileachadh còir reachdail air tagradh neo-eisimeileach na
chuideachadh gus seo a thoirt gu buil.”
Rinn a’ Chomataidh caochladh mholaidhean anns an aithisg
cuideachd, nam measg:
- Gun
tèid am Bile atharrachadh a leigeil gun gabh crìoch na h-aoise aig am faod
neach e fhèin a chur air adhart atharrachadh anns an ùine romhainn. Ged a
tha a’ Chomataidh le crìoch-aoise 16, tha i ag aithneachadh gu bheil dragh
dligheil ann. Bu chòir gum biodh a’ chòir aig Pàrlamaid na h-Alba uime sin
seo atharrachadh anns an àm ri teachd.
- Gun
seall am Bile air cho cudromach agus a tha cothrom gun strì air an
fhiosrachadh a tha a dhìth, a’ cuideachadh dhaoine gus roghainnean a rèir
fios a dhèanamh.
- Gun
tèid am Bile atharrachadh gus am bi còir reachdail na bhroinn air tagradh
neo-eisimeileach gus dèanamh cinnteach gun tèid aig luchd-fulaing air
co-dhùnaidhean a rèir fios a dhèanamh.
- Gun
fheum seirbheis sgrùdadh-leigheis foireansach 24 uairean a thìde, 7 là, a
bhith ann.
- Gun
toir NHS Alba aithisg bhliadhnail seachad air adhartas is èifeachdalachd
nan sgrùdaidhean-leigheis foireansach.
Cùl-fhiosrachadh
Dh’iarr Comataidh Slàinte agus Spòrs beachdan mu Bhile Sheirbheisean-leigheis
Foireansach (Daoine a Dh’fhuiling Eucoirean Gnèitheasach) (Alba) bho 6
Dùbhlachd 2019 gu 30 Faoilleach 2020.
Tha am Bile a’ toirt dhleastanasan do bhùird-shlàinte a’
buntainn ri toirt seachad sheirbheisean-leigheis foireansach do dhaoine a
dh’fhuiling eucoirean gnèitheasach (agus cron gnèitheasach le cloinn fo aois
cunntalachd eucoireach).
Bidh sgrùdadh-leigheis foireansach a’ lorg fianais a
ghabhas cur gu feum ann an sgrùdadh sam bith no imeachdan-cùirte sam bith an
dèidh làimhe.
Gheibhear barrachd fiosrachaidh mun Bhile an seo:
https://beta.parliament.scot/bills/forensic-medical-services-victims-of-sexual-offences-scotland-bill
Gheibhear barrachd fiosrachaidh mu bhreithneachadh is
aithisg na Comataidh an seo:
https://parliament.scot/parliamentarybusiness/CurrentCommittees/113871.aspx
Bidh Buidheann Chorporra Pàrlamaid na h-Alba a’ giullachd
dàta luchd-naidheachd gu tèarainte gus am bi e air chomas dhaibh aithisg a
thoirt mu obair Pàrlamaid na h-Alba, a rèir nam feumalachdan a tha ann
an-dràsta mu dhìon dàta. Tha de chòir agad tarraing a-mach às aig àm sam bith.
Airson barrachd fiosrachaidh, seallaibh an
Sanas mu Phrìobhaideachd againn..
Fios nam Meadhanan
Warren Hardie: 0131 348 5479
Conaltradh Text Relay di-beathte
warren.hardie@parliament.scot
Fiosrachadh mun Chomataidh
Airson barrachd fiosrachaidh mun rannsachadh seo, cuir
fios mas e do thoil e gu David Cullum, Clàrc Comataidh Slàinte agus Spòrs
– david.cullum@parliament.scot
Fiosrachadh poblach
·
Loidhne nan ceist: 0131 348 5395 (Gàidhlig) no 0800 092
7500 (Beurla)
·
sp.info@parliament.scot
·
Teacsa 07786 209 888
·
Faighnich ceist air-loidhne air còmhradh
beò
·
Tha sinn cuideachd a’ cur fàilte air conaltradh a’
cleachdadh seirbheis Text Relay no Cànan-soidhnidh Bhreatainn tro contactSCOTLAND-BSL.
Seanailean
sòisealta
Faodaidh tu ar leantainn cuideachd air twitter @SP_EHRiC.
Faodaidh tu ar leantainn cuideachd air twitter @scotparl
agus cumail suas ri Comataidh Slàinte agus Spòrs s a’ Chomataidh @SP_HealthSport
Thoir meas dhuinn air Facebook airson
ùrachaidhean air naidheachdan is tachartasan
No faigh a-mach barrachd air YouTube