Bu chòir dhaibhsan a dh’fhuiling mòr-chiùrradh bho dhochann pearsanta
airgead-dìolaidh fhaighinn a tha air àireamhachadh ann an dòigh a tha
cothromach is trìd-shoilleireach, a rèir Comataidh ann an Taigh an Ròid. Rinn
Comataidh Eaconamaidh, Cumhachd is Obair Chothromach sgrùdadh air Bile Damaistean (Piseach
air Seilbhean agus Pàighidhean Ùineach) (Alba). Dh’aontaich a’ Chomataidh ri
prionnsabalan a’ Bhile, a bhios ag ath-leasachadh an lagha air los gum bi
Actuaraidh Riaghaltas na Rìoghachd Aonaichte a’ seatadh reat an lasachaidh
dhaibhsan a gheibh airgead-dìolaidh.
Tha reat an lasachaidh ga chur an gnìomh far a bheilear a’ buileachadh
airgead-dìolaidh airson challaidhean ionmhasail ri thighinn – leithid
cosgaisean cùraim leantainnich no cosnadh caillte. Tha e ag atharrachadh na
suime de dh’airgead-dìolaidh a phàighear ri fulangaiche mar aithneachadh gum
faodar an t-airgead a chur an seilbh agus mar sin a bhith a’ cruthachadh
piseach air an airgead.
Tha reat an lasachaidh a’ toirt na buaidhe as motha orrasan a
dh’fhuiling dochannan uabhasach agus orrasan a tha a’ pàigheadh
airgead-dìolaidh, leithid companaidhean àrachais agus an NHS.
Feumaidh iadsan a dh’fhuiling dochann pearsanta gabhail ri grunn
chunnartan cheana nuair a tha iad a’ buannachadh airgead-dìolaidh. Mar
eisimpleir, feumaidh iad dèanamh cinnteach gum mair an t-airgead-dìolaidh fhad
’s a tha iad beò agus feumaidh iad dèiligeadh ri cosgaisean atmhorachd.
Cho-dhùin a’ Chomataidh gum bu chòir pròiseas a bhith ann a tha
cothromach is trìd-shoilleireach, agus nach bu chòir dhaibhsan a bhith a’
giùlan cus cunnart.
Thuirt Neach-gairm Comataidh Eaconamaidh, Cumhachd is Obair Chothromach,
Gordon Lindhurst BPA:
“Ged bu bheag an àireamh de chùisean dochainn phearsanta far a bheil
reat an lasachaidh ga chur an gnìomh, tha am pròiseas glè chudromach do
dh’fhulangaichean agus do na teaghlaichean aca.
“Tha a’ Chomataidh a’ cur fàilte air an reachdas seo a thathar a’ toirt
a-steach, agus tha sinn toilichte ann am prionnsabal gum bi e a’ coileanadh
cothromachd is trìd-shoilleireachd air gach taobh thairis air raon farsaing de
chùisean.
“Chuala sinn fianais, a bha gar toirt a thaobh, airson phàighidhean a leigeas
leothasan a dh’fhuiling dochann pearsanta a bhith a’ faighinn airgead-dìolaidh
ann an earranan fad am beatha. Tha sinn a’ faighneachd de Riaghaltas na h-Alba
ciamar a bhios iad a’ brosnachadh dhaoine a bhith a’ cleachdadh òrdughan airson
phàighidhean ùineach.”
Tha an aithisg a’ toirt fa-near gu bheil a’ Chomataidh:
• a’ cur fàilte air an t-soilleireachd is trìd-shoilleireachd a bharrachd a
thig bho bhith a’ cur an cèill ann an reachdas am modh-obrach airson reat an
lasachaidh àireamhachadh;
• a’ gabhail ris gun deach ullachaidhean a’ Bhile a chur ri chèile gus
dòigh-obrach bhun-tomhasaichte a thairgsinn, a bhios ag obair às leth
cothromachd agus a bhios a’ co-chothromachadh gu h-iomchaidh eadar leas a’
ghearanaiche agus leas an dìonadair;
• a’ sireadh barrachd fiosrachaidh bho Riaghaltas na h-Alba air gealltanas gum
bithear a’ dèanamh mion-sgrùdadh air an ùine de sheilbh a thathar a’ tuigsinn
anns an reachdas, a’ gabhail a-steach an ìre de dh’iomsgaradh a dh’fhòghnadh
airson corr is aon ìre rèidh a thoirt a-steach;
• a’ creidsinn gum bu chòir do reat an lasachaidh a bhith air ath-sgrùdadh gach
còig bliadhna, an àite gach trì bliadhna;
• a’ cur fàilte air an t-solar airson cumhachd cùirte airson òrdugh airson
phàighidhean ùineach (PPO) a leigeil. Tha a’ Chomataidh a’ faighneachd de
Riaghaltas na h-Alba mar a bhios e a’ brosnachadh dhaoine a bhith a’ cleachdadh
PPOs.
Cùl-fhiosrachadh
Chaidh Bile Damaistean (Piseach air Seilbhean agus Pàighidhean Ùineach)
(Alba) a thoirt a-steach do Phàrlamaid na h-Alba air 14 Ògmhios 2018.
Chuala a’ Chomataidh bho ghrunn luchd-fianais, nam measg riochdairean
bho Chomann Luchd-lagha Dochainn Phearsanta; Thompsons Solicitors; Roinn nan
Adhna; agus an t-Àrd-ollamh Victoria Wass, Àrd-ollamh airson HRM, Sgoil
Gnothachais Cardiff; Fòram Manaidsearan Thagraidhean na h-Alba; Fòram
Luchd-lagha Àrachais; NHS Seirbheisean Nàiseanta na h-Alba; Comann
Luchd-àrachais Breatannach; agus Ministear airson Sàbhailteachd Coimhearsnachd,
Ash Denham.
Faodaidh cuideigin tagradh a dhèanamh airson airgead-dìolaidh ma
dh’fhuiling iad dochann tro ghiùlan mì-cheart a rinneadh le duine eile no le
buidheann. Is e amas an airgid-dìolaidh gun cuir e am fulangaiche – chun na
h-ìre ’s gum b’ urrainn do bhuileachadh airgid – cho dlùth ’s a ghabhas ris an
t-suidheachadh anns an robh iad mus deach an dochann.
Tha an lagh a’ solarachadh, far an do ghiùlain cuideigin no buidheann gu
mì-cheart, gu bheil iad buailteach ri airgead-dìolaidh a thoirt do dhuine sam
bith a dh’fhuiling call mar thoradh air sin.
Faodar leughadh na làn-aithisg an seo.
Gheibhear tuilleadh cùl-fhiosrachaidh air a’ Bhile anns a’ bhrath
ullachaidh SPICe.