Cuiridh Comataidh a’ Cheartais Fàilte air Bile nan Tribiunal

14.10.2013

Chuireadh fàilte air Bile – a tha mar amas aige siostam leasaichte a thaobh neo-eisimeileachd agus seirbheis leasaichte do luchd-cleachdaidh tribiunail na h-Alba a chruthachadh – aig Comataidh a’ Cheartais san aithisg a dh’fhoillsich iad an-diugh.

Tha ìre 1 den aithisg air Bile nan Tribiunal (Alba) a’ moladh gun cruthaichear structair ùr, dà-fhillte fa chomhair tribiunail tiomnaichte – Tribiunal Ciad-ìre agus Tribiunal Àrd-ìre – a bhios air an ainmeachadh mar Thribiunail na h-Alba. Dèiligidh a’ chiad fhear ris a’ chuid as motha de chàsan, agus èistidh am fear eile ri tagraidhean on chiad-ìre. Bidh Àrd-mhorair Cùirt an t-Seisein os cionn an dà thribiunal.

Thuirt Neach-gairm na Comataidh, Cairistìona Ghreumach BPA:

“Tha sinn a’ creidsinn gu bheil am Bile seo a’ toirt air adhart ath-thogail structair siostam nan tribiunal ann an Alba, rud a tha gu mòr a dhìth. ’S e siostam a th’ ann a tha ag amas air cuideachadh a thoirt do neachan air leth an càs a rèiteachadh an aghaidh bhuidhnean no eile, gun a bhith feumach air siostam nan cùirtean, a tha nas cosgaile agus nas dùbhlannaich. Bu chòir ’s gun dèan am Bile seo cùisean nas sìmplidhe is nas ruigsinniche do neachan air leth sin a dhèanamh.

“Ged a dh’aithnicheas ar Comataidh cuid de dhraghan an luchd-fianais a thug dhuinn fios a thaobh gur dòcha gum bithear a’ gluasad nas fhaisge gu barrachd “laghalachadh” (judicialisation) de phròiseas nan tribiunal, tha sinne a’ creidsinn gu bheil gu leòr de dhìon sàbhailte an-sàs sa chùis a nì cinnteach gum bi neo-eisimeileachd a h-uile tribiunal air a cumail suas.”

Rinn a’ Chomataidh barrachd mholaidhean, nam measg:

·         Bu chòir do Riaghaltas na h-Alba a’ chùis a rèiteachadh mar ghnothach deatamach a thaobh dàil ann a bhith a’ cur air dòigh riaghailtean don Tribiunal Àrd-ìre.

·         Bu chòir do Riaghaltas na h-Alba mìneachadh a chur an cèill air ciod e tribiunal taobh a-staigh a’ Bhile, a chor is gun tèid coltas is nàdar nan tribiunal a dhìon.   

·         Far am mol tribiunal gun tèid cosgaisean is prìsean a thoirt a-steach don chùis airson a’ chiad turais, bu chòir co-chomhairleachadh a dhèanamh le luchd-cleachdaidh agus com-pàirtichean tribiunal. 

Cùl-fhiosrachadh

Air bhonn RA, rinn an dà chuid Achd 2007 mu Thribiunail, Chùirtean is Chur-an-Gnìomh cho math ri Seirbheis Cùirtean is Tribiunail na Banrighe, a chaidh a chur ri chèile ann an 2011, atharrachaidhean air seirbheis nan tribiunal. Ged a thug na h-atharrachaidhean seo buaidh air tribiunail glèidhte a ghabh àite ann an Alba, cha tug air tribiunail tiomnaichte.

Air a thoirt a-steach ann an Cèitean 2013, bheir Meòrachan Poileasaidh a’ Bhile fa-near gun deach tribiunail tiomnaichte “a stèidheachadh air mhodh ad hoc, gun cheannas, gun choinneamhan, gun chleachdadh neo dòigh-obrach no ath-sgrùdaidhean na tagraidhean”. Cuideachd, tha e ag ràdh gum faod a leithid seo de shiostam im-fhillte briste tighinn gu buil le “beachdachadh cumhaing” agus le cus atharrachaidh a thaobh ìre is coileanadh nan tribiunal. Tha am Bile ag amas air neo-eisimeileachd, agus mar a chìthear an neo-eisimeileachd sin, a thaobh nan tribiunal tiomnaichte a leasachadh, agus cur an comas leasachaidhean a thaobh mar a thèid an t-seirbheis a thoirt seachad don luchd-cleachdadh a thoirt air adhart.