Is iad seo dìreach cuid de na ceistean a bhios Comataidh Riaghaltas Ionadail is Coimhearsnachdan ann am Pàrlamaid na h-Alba a’ faighneachd air a’ Bhile Dealbhaidh (Alba), agus iad an-diugh a’ cur air bhog gairm airson fianais sgrìobhte.
Tha am Bile Dealbhaidh (Alba) ag amas air piseach a thoirt air siostam nam planaichean leasachaidh, taic a thoirt do lìbhrigeadh nan leasachaidhean a chaidh a dhealbhadh agus còir ùr a thoirt do choimhearsnachdan am planaichean fhèin a chruthachadh airson nan àitichean aca.
Tha Comataidh Riaghaltas Ionadail is Coimhearsnachdan a-nis ag iarraidh am Bile ùr a chur gu dearbhadh, agus iad a’ sireadh bheachdan a chluinntinn bho chom-pàirtichean mar phàirt den chuid sgrùdaidh aca air an reachdas a thathar a’ moladh.
Thuirt Neach-gairm Comataidh Riaghaltas Ionadail is Coimhearsnachdan, Bob Doris BPA:
“ ’Se amas iomlan nam molaidhean seo an siostam dealbhaidh a neartachadh air chor ’s gun cuirear am meud na tha an siostam a’ cur ri fàs ion-ghabhalta, ri taigheadas agus ri bun-structar ann an Alba.
“Tha am Bile cuideachd ag amas air cumhachd a thoirt do dhaoine le facal a bhith aca, gu ìre nas motha na bha ann riamh, air na h-àitichean aca, air chor ’s gum faod buaidh a bhith aig coimhearsnachdan air planaichean leasachaidh anns na sgìrean ionadail aca.
“Tha a’ Chomataidh againn a-nis ag iarraidh faighinn a-mach am bi am Bile a’ lìbhrigeadh siostam dealbhaidh a tha nas fheàrr agus, ma bhios, am bu chòir dhuinn leasachaidhean no atharrachaidhean a dhèanamh don Bhile air chor ’s gum faod Alba an dòigh-obrach as fheàrr san t-saoghal a leasachadh a thaobh dealbhadh bhailtean mòra, bailtean agus sgìrean dùthchail anns an àm ri teachd.”
Cùl-fhiosrachadh
Tha a’ Chomataidh a’ sireadh bheachdan air ullachadh sam bith anns a’ Bhile, ach bhiodh e na chuideachadh nan robh tagraidhean sgrìobhte a’ dèiligeadh ris na ceistean a leanas:
1. A bheil thu den bheachd gum bi am Bile, san fharsaingeachd, a’ cruthachadh siostam dealbhaidh airson Alba a tha a’ cothromachadh an fheuma air leasachadh freagarrach, air an aon làimh, le beachdan nan coimhearsnachdan agus dìon na h-àrainneachd, a thaobh thogalaichean is agus nàdair, air an làimh eile?
2. Gu dè ìre a thig ìrean nas àirde de thogail thaighean mar thoradh air na molaidhean anns a’ Bhile? Mura tig, dè na h-atharrachaidhean a dh’fhaodar a dhèanamh gus togail thaighean a leudachadh nas motha?
3. Am bi na molaidhean anns a’ Bhile a’ cruthachadh structar a tha làidir gu leòr gus dealbhadh a chumail aig an ìre roinneil, an dèidh do phlanaichean leasachaidh ro-innleachdail a’ tighinn gu crìch? Mura bhios, dè dh’fheumar a dhèanamh gus dealbhadh roinneil a leasachadh?
4. Am bi na h-atharrachaidhean anns a’ Bhile ris an t-susbaint agus ris a’ phròiseas airson Planaichean Leasachaidh Ionadail a chruthachadh a’ coileanadh nan amasan gum bi planaichean air an cruthachadh a tha ag amas air lìbhrigeadh, a tha a’ freagairt ri prìomhachasan eile an ùghdarrais ionadail agus a tha a’ coileanadh feuman nan leasachairean agus nan coimhearsnachdan? Mura bhios, dè na h-atharrachaidhean eile a bu mhath leat fhaicinn?
5. Am biodh Sònaichean Leasachaidh Shìmplichte a’ cothromachadh an fheuma airson leasachaidhean a cheadachadh, air an aon làimh, le barantan gu leòr airson leas na coimhearsnachd agus leas na h-àrainneachd air an làimh eile?
6. A bheil am Bile a’ toirt a-steach dòighean nas èifeachdaiche anns am faod coimhearsnachdan pàirt a ghabhail ann an leasachadh phlanaichean agus ann an co-dhùnaidhean a bhios a’ toirt buaidh air an sgìre aca? Am bi na Planaichean Àite Ionadail a thathar a’ moladh a’ leigeil le coimhearsnachdan buaidh a bhith aca air planaichean leasachaidh ionadail, agus a bheil am Bile a’ dèanamh cinnteach gu bheil taic ionmhasail is teicnigeach ann, aig ìre a tha freagarrach, airson bhuidhnean coimhearsnachdan a tha airson plana àite ionadail a leasachadh? Mura bheil, dè a bharrachd a dh’fheumar a dhèanamh?
7. Am bi na h-atharrachaidhean ri èigneachadh a tha air am moladh (leithid na h-ìrean as àirde de chàinean agus de dh’ath-bhuannachadh chosgaisean) a’ brosnachadh gèilleadh nas fheàrr ri smachd leasachaidh agus, mura bhios, ciamar a dh’fhaodadh na h-ullachaidhean seo a bhith air an leasachadh?
8. An e a’ Chìs Bun-structair a thathar a’ moladh an dòigh as fheàrr gus tasgadh ann am bun-structar a dhleasadh bho leasachairean? Ciamar a dh’fhaodadh sin buaidh a thoirt air ìrean leasachaidh? A bheil dòighean eile ann (an àite na cìse a thathar a’ moladh) anns am faodar airgead a thogail airson bun-structar a sholarachadh air chor ’s gun toireadh seirbheisean is goireasan gus taic a thoirt do leasachadh fearainn? An gabh leasain ionnsachadh bho mar a tha a’ Chìs Bun-structair ag obrachadh ann an Sasainn?
9. A bheil thu a’ toirt taic don riatanas air comhairlichean riaghaltais ionadail a bhith air an trèanadh ann an cùisean dealbhaidh mus tèid iad an sàs ann an co-dhùnaidhean dealbhaidh? Mura bheil, carson nach eil?
10. Am bi na molaidhean anns a’ Bhile, a tha ag amas air sùil a thoirt air agus piseach a dhèanamh air mar a tha ùghdarrasan dealbhaidh a’ coileanadh an cuid dhleastanasan, a’ cuideachadh a thaobh coileanadh a leasachadh?
11. Am bi na h-atharrachaidhean anns a’ Bhile, a bheir comas do shùbailteachd a thaobh nan cìsean a thathar a’ leagail le comhairlean (leithid cìsean a leagail no a chur an dàrna taobh airson sheirbheisean àraid), a’ toirt a-steach maoin gu leòr do roinnean dealbhaidh ann an ùghdarrasan ionadail gus siostam dealbhaidh a lìbhrigeadh aig am bi an sàr-choileanadh a tha Riaghaltas na h-Alba ag iarraidh? Mura bhios, dè a dh’fheumas atharrachadh?
12. A bheil beachdan sam bith eile a tha thu ag iarraidh a thoirt air a’ Bhile?
Is e 2 Gearran 2018 an ceann-latha airson tagraidhean. Faigh a-mach barrachd air làrach-lìn Comataidh Riaghaltas Ionadail is Coimhearsnachdan.
Cuir do bheachdan a-steach an seo.